20.04.2021, 10:44

Dünya Ticaret Yolları ve Yeni Kanal Projeleri

Şener Mengene

Dünya ticaret yolları ve deniz taşımacılığı Süveyş Kanalı kazasından sonra yeniden gündeme geldi. Yeni güzergah ve kanal çalışmaları ağırlık kazandı. Modern İpek Yolu olarak ifade edilen "Bir kuşak bir yol projesi" ile İpek ve Baharat Yolu yeniden önem kazanıyor. Yeni ticaret yolları ülkelerin gündeminden hiç düşmüyor. Bütün stratejistler ve araştırmacılar bu konuya dikkat çekiyor.

İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ile ittifak yaparak Mısır'daki Süveyş Kanalı'nın etkinliğini bitirecek yeni bir kanal açma kararı aldı. Bu durum Mısır'ı ciddi anlamda öfkelendirdi. Türkiye ile de ilişkilerin yeniden başlaması, bu kavgayı daha da kızıştırdı. Süveyş Kanalı'nı kapatan gemiye bir de bu açıdan bakalım.
Türkiye de bu rekabette var olma mücadelesi veriyor.

Mısır, Süveyş Kanalı'ndan günde 10-15 milyon gelir elde ediyor. Senelik 5 milyar dolardan fazla geliri var. Kanalda yapılan yeniliklerle bu gelir 13 milyara çıkarılıyor. Süveyş Kanalı geliri Mısır'ın en büyük üçüncü döviz girdisidir. İsrail'in yapacağı kanal ekonomik olarak Mısır'ı bitirecek. Ortadoğu da ve Akdenizde yaşanan bütün gerilimler Türkiye'nin adil arabuluculuğu ile çözülebilir.

İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin yeni kanal ve demiryolu projesi, Mısır hükümeti içinde öfkeye neden oldu. Mısır yetkilileri: "İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu adımının istişare sürecinde olduğunun farkındayız, ancak Birleşik Arap Emirlikleri’nin bu adımı temel olarak bizi sırtımızdan bıçaklamaktır" dedi.

Akdeniz’de büyük doğal gaz rezervi bulan İsrail, Mısır'ı devre dışı bırakan yeni bir kanal oluşturmak için Akdeniz’deki ashdod limanından Kızıldeniz’deki elat limanı arasında bir 'ticaret koridoru' açıyor. Bu hat 163 km olacak. Bu kanal Mısır'ın ekonomisini ciddi olarak vuracak. İsrail'in Süveyş Kanalı'nı devre dışı bırakma projesine Mısır’dan hızlı hamle geldi.

İsrail'in Kızıl Deniz'e açıldığı yerde bulunan Tiran ve Sanafir adaları Suudi Arabistan’ap devredildi. Böylece Suudi Arabistan İsrail kanal çıkışını kapatma kartlarını elinde tutabilecek. İsrail 2013'ten bu yana Akdeniz'deki 680 trilyon metreküplük doğalgazı çıkarmaya başladı. Doğalgazı bu yeni kanal ile Hindistan ve Çin'e satmayı planlıyor. Bu kanal ile Süveyş Kanalı ve Mısır’a olan bağımlılığı azalıyor.

İsrail'in yapacağı kanalın maliyetinin 20 milyar dolar olması planlandı. Çin kalkınma bankası finanse edilecek ve yapımını da Çinli firmalar üstlenecek. Çin, elat ve ashdod limanları arasında ticaret yolu bağlantısı sağlayacak. İsrail hayfa limanı işletmesini de Çin'e verdi. Bu sebeple Süveyş Kanalı'nın tahtı sarsılacak. Süveyş Kanalı'nı kapayan gemi bu operasyonun bir parçası da olabilir.

Dünya da büyük boyutlu ticaret yolları ve yeni kanal kavgası var. Bu rekabeti görmek gerekir. Bir dev kanal projesi daha var. Hazar Denizi'ni Basra Körfezi'ne bağlayacak kanal. Deniz seviyesi ona göre ayarlanacaktır. İran üstünden geçiyor. Rusya ve İran projesi. Rusya, Karadeniz, Hazar Denizi, Basra ve okyanusu bağlayacak. Projesi yapıldı. Yakın bir zaman da uygulamaya geçmesi bekleniyor.

Kanal İstanbul devreye girmesiyle Türkiye de ekonomik olarak gelir elde edecektir. "Hazar Denizi-Basra Körfezi Kanal Projesi" 200 yıllık proje. ABD, bu kanalın yapılmaması için 30 senedir ciddi yaptırımlar uyguladı. Kanal 700 km olacak. İstanbul'a yapılacak kanal "tüm bu bölgedeki kanal hamlelerine karşı geçiş güzergâhında bende varım" hamlesi olacak.

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Tümü

	İmsak	04:27
	Güneş	06:03
	Öğle	13:07
	İkindi	16:55
	Akşam	20:01
	Yatsı	21:31

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	33	90
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	33	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. M.City	33	76
3. Liverpool	34	74
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. M. United	33	53
7. Newcastle	33	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Bournemouth	34	45
11. Brighton	33	44
12. Wolves	34	43
13. Fulham	34	42
14. Crystal Palace	34	39
15. Brentford	34	35
16. Everton	34	33
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	34	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14