Çokreş Dergâhı ve Şeyh İbrahim Çokreşî

Erzurum’a bağlı Karaçoban ilçesinin köyü olan Çokreş (Erenler)’de[1] Şeyh İbrahim-i Çokreşî tarafından bir medrese ve dergâh kurularak ilim ve irfan ocağı haline gelmiştir. İbrahim Çokreşî, Bulanık ilçesine bağlı Se- merşeyh[2] köyünde oturan Molla Abdullah-ı Semerşeyhî’nin[3] oğlu olan Molla Abdurrahman-i Melekendî’nin[4] oğludur. Bu aile, Siirt’in büyük âlimlerinden Molla Halil-i Siirdî’nin amcazadeleridir ve aslen Mardin’de medfun bulunan Şeyh Musa ez-Zülî’nin neslinden olup Ömerîdirler.

Şeyh İbrahim Çokreşî, Sıbğatullah-i Arvâsî’nin yanında başlamış oldu­ğu seyr-u sülükunu Abdurrahman-ı Tâğî’nin yanında tamamlamış ve ken­disine henüz 29 yaşında hilafet verilerek ilim ve irşad için Çokreş Köyüne gönderilmiştir. 1881 yılında henüz 33 yaşında iken vefat etmiştir. Şeyhi­ nin İşaretler isimli eserini derleyen kişidir.[5] Neslinden gelenler halen ilim ve irşad hizmetlerini yürütmektedir.[6] Norşin ile irtibatları halen devam etmektedir.[7]

Doç. Dr. İbrahim Baz/Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi

----------------------------

[1] Erzurum’un Karaçoban ilçesine bağlı olan Çokreş (Erenler) köyü, ilçeye 14 km., Erurum’a 200 km., Norşin’e 139 km. mesafededir.

[2] Günümüzde Muş’un bulanık ilçesine bağlıdır ve Norşin’e uzaklığı 61 km.’dir.

[3] Molla Abdullah Semerşeyhî, Bitlis’in Hizan ilçesine bağlı Gulpik köyünde otururken oradan ailesinden ilk ayrılan kişidir. Molla Halil-i Siirdî ve Şeyh Fethullah-i Verkânisî gibi Şeyh Müsâ ez-Zülî’nin soyundan gelmektedirler. Önce Çukur(Norşin)’e yakın Boryan köyüne oradan Bulanık’a bağlı Semerşeyh Köyüne yerleşmiş ve bu köye nispetle anılmıştır. Onun oğlu Mol­la Abdurrahman Melekendî, onun oğlu İbrahim Çokreşî ise şeyhi Abdurrahman-ı Tâğî’nin talebi üzerine bölgeyi irşad etmek için Çokreş’e görevlendirilmiştir. İsmetullah Sami, “Doğu Medreselerinde eğitim öğretim-Çokreşî Örneği”, Medrese Geleneği ve Modernleşme Sürecinde Medreseler Sempozyumu (5-7 Ekim 2012), Muş 2013, II, 154.

[4] Muş iline bağlı Bulanık ilçesinin bir köyüdür. Norşin’e uzaklığı 70 km.’dir.

[5] Korkusuz, age, s. 125-126.

[6] İsmetullah Sami, agm, s. 153-154.

[7] 7 Ağustos 2014 Perşembe günü Norşin Dergâhı’na yaptığımız ziyaret esnasında Çokreş Dergâhından bir heyet de ziyarete gelmişlerdi.