Şeriat-Tarikat-Hakikat-Ma’rifet

Şeriatın zahiri amelleri alakadar eden kısmına FIKIH dediler. Batını amelleri alakadar eden bölümüne ise TASAVVUF dediler. Batıni amellerin çeşitli yollarına ise TARİKAT dediler;

TASAVVUF 23.10.2020, 22:51 Ramazan Peri
Şeriat-Tarikat-Hakikat-Ma’rifet

Ey irşad talebinde bulunan kardeşim. Allah (c.c.) seni de bizleri de hakka ve doğruya kavuştursun. Amin! Bilesin ki, kısa ve icmali de olsa bu kelimelerin manasını bilmen güzel olur. Çünkü dillerde çokça dolaşmakta ve çoğu zaman insanlar bunları manalarının dışında kullanmaktadırlar. Öyle ki, insanlar bu kelimeleri kullanmada ayrılığa düşmüşlerdir. Herkes zevkine uygun olarak tefsir etmekte, bazıları da kötü maksatları uğrunda kullanmakta ve adi menfaatlerine alet etmektedir.

ŞERİAT: Ahkam-ı şer’iyyenin bütününe verilen isimdir. Mütekaddimine göre bu kelime zahir ve batın tüm amelleri muhtevidir. Nitekim İmam Ebu Hanife’nin Fıkhı;

“Nefsin lehinde ve aleyhinde olan şeyleri bilmesidir.” (1) şeklinde tarif ettiği rivayet edilir.

Daha sonra müteahhirin geldi ve şeriatın zahiri amelleri alakadar eden kısmına FIKIH dediler. Batını amelleri alakadar eden bölümüne ise TASAVVUF dediler. Batıni amellerin çeşitli yollarına ise TARİKAT dediler; Daha sonra bu batıni amellerdeki güzellik neticesinde kalbde meydana gelen safvet ve parlaklık sebebiyle kainatın ayan ve ağrazı özellikle güzel ve çirkin amelleri zati ve sıfati olmak üzere ilahi hakikatler ve hassaten kul ile Allah (c.c.) arasındaki muameleleri ilgilendiren bazı hakikatlerin kalbe açılanlarına HAKİKAT denir. Bu açılışa da MA’RİFET adı verilir. Bu keşiflerin sahibine de MUHAKKİK ve ARİF adı verilir. Bütün bunlar şeriatın uydularıdır. Şeriat ağacından türüyen dal ve budaklar gibidirler. Şeriatın ışığı altında bulunmayan ve Resulullah (s.a.v.)’ın sünnetine uymayan tarikat ve hakikat muteber değildir. Avam arasında dolaşan “Şeriat sadece zahiri amellere denir” sözü ise hiçbir alim tarafından nakledilmemiştir.

Evet Müslümanların üstadı İmam-ı Hakim Ebu Hamid El-Gazali (rah.)’nin mevzu ile alakalı tahliline bak, diyor ki; “Fıkıh ilk asırlarda ahiret yolunu, nefsin sinsi afetlerini, amelleri ifsad eden şeyleri dünyayı tahkir edecek ihata gücünü, ahiret ni’metlerini elde etmenin zorluğunu ve Allah (c.c.) korkusunun kalbde yerleşmesini gösteren bir ilim dalıydı.. Bu asırda ise fer’i ve garip fetvaları bilmeye, onların ince illetlerine vakıf olmaya, konuyla ilgili çok söz söylemeye ve onunla ilgili söz ve makaleleri ezberlemeye tahsis edilmiştir.

İlim lafzı da ilk asırlarda Allah (c.c.)’ı ve O’nun ayetlerini bilme, kulları ve mahlukatı ilgilendiren fiillerini öğrenmeye tahsis olunurdu. Zamanın insanları ise onu değiştire değiştire çoğunlukla fıkıh ve benzeri meselelerde hasmıyla münazara yapmayı iş edinen kimselere tahsis ettiler.

İlk müslümanlara göre tevhid, insanın bütün sebep ve vasıtalara iltifattan alakayı keserek, her şeyin Allah (c.c.)’tan geldiğini, hayır ve şerrin de O’ndan kaynaklandığını bilmekti. Bugün ise konuşma ve mücadele yollarını öğrenme sanatı, hasmı nakzedici yolların ihata etme bilgisi, çok sormak, şüphe yaymak, susturucu sözler söylemek suretiyle ukalalık yapmaktan ibaret kılındı. Hatta bu söz sanatkarlarından bazıları kendilerine “tevhid ve adalet sahibi” diye lakap taktılar. Halbuki tezkiyeden murad AIlah-u Teala’nın

“Sen sadece Kur’an ile vaz’et, çünkü şüphesiz öğüt mü’minlere fayda verir.” (2) ayetiyle kastettiği manadır. Fakat zamanın vaizleri bunu, şiir söyleme, kıssa ve hikaye anlatma sanatına çevirdiler.”

Gazali teessüflerini belirterek daha sonra şöyle diyor: “Bir fakihten bu lafızların manalarından biri sorulsa veya faizden korunma yolları istense, farz-ı ayn olmasına ve ihmali dolayısıyla ahirette helakine sebeb olmasına rağmen susacaktır. Eğer ona, liandan, zihardan, müsabaka ve atıştan sorsan, sana asırlar geçse ihtiyaç duyulmayacak küçük meseleleri ciltlerle anlatır durur. Daha sonra hasret çekerek devam eder. Ama ahiret yolunun ilmi ve selef-i salihinin üzerinde dikkatle durduğu, Cenab-ı Hakk’ın Kur’an-ı Kerim’inde fıkıh, hikmet, ilim, ziya, nur, hidayet, rüşt olarak isimlendirdiği bu ilimler dürüldü ve insanlar arasında unutulup gitti.” Ey üstad, yemin ederim ki bunda haklısın, Çünkü o, İslam alemini ve alimlerini dolaşıp görmüş ve gözü ile bu sönük kandili müşahede etmiştir.

Şeyh Muhammed Nurullah El-Cezeri/Tasavvufun Sırlar

Tercüme: İbrahim öztürk

-------------------------

(1) İbni Abidin c. 1, s. 61

(2) Ez-Zariyat: 55

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 29 Mart 2024
İmsak 05:18
Güneş 06:45
Öğle 13:14
İkindi 16:45
Akşam 19:32
Yatsı 20:54
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13
Günün Karikatürü Tümü